زندگینامه مریم میرزاخانی

زندگینامه مریم میرزاخانی

مریم میرزاخانی در 22 اردیبهشت 1356 (3 مه 1977) در تهران به دنیا آمد. پدرش احمد میرزاخانی مهندس برق و رئیس هیئت مدیره مجتمع آموزشی نیکوکاری «رعد» بود. وی در کودکی آرزو داشت نویسنده شود و هیجان انگیزترین لحظات زندگی اش را با خواندن رمان سپری می کرد. بنا به گفته ی خودش به خواندن تا حدی علاقه داشت که هر نوشته ای به دستش می رسید آن را با اشتیاق فراوان می خواند. او با اتمام تحصیلات ابتدایی با شرکت در اولین دوره جذب استعدادهای درخشان وارد دبیرستان فرزانگان تهران (زیر نظر سمپاد) شد. مریم میرزاخانی در سال‌های 1373 و 1374 (سال سوم و چهارم دبیرستان) از دبیرستان فرزانگان تهران موفق به کسب مدال طلای المپیاد ریاضی کشوری شد و بعد از آن در سال 1994 در المپیاد جهانی ریاضی هنگ کنگ با 41 امتیاز از 42 امتیاز مدال طلای جهانی گرفت. سال بعد یعنی 1995 در المپیاد جهانی ریاضی کانادا با 42 امتیاز از 42، رتبهٔ اول طلای جهانی را به دست آورد.

مریم میرزاخانی در سال 1384 با «یان واندراک» اهل جمهوری چک، که استاد و دانشیار ریاضی دانشگاه استنفورد و پژوهشگر علوم کامپیوتر مرکز تحقیقاتی آی بی ام است ازدواج کرد. حاصل این پیوند زناشویی دختری به نام «آناهیتا» می باشد.

در تیرماه 1396 بود که خبر بستری شدن مریم میرزاخانی در یکی از بیمارستان های آمریکا به علت ابتلا به بیماری سرطان اعلام شد. گویا ایشان از چهار سال قبل به بیماری سرطان سینه دچار شده بودند و این سرطان تا مغز استخوان او پیشروی کرده بود.

پدر و مادر وی پس از اطلاع از بستری شدن فرزندشان بلافاصله برای مراقبت و حمایت از ایشان به آمریکا رفتند. اما در کمال تاسف مریم میرزاخانی در بیست و سوم تیرماه 1396 در سن 40 سالگی در یکی از بیمارستان های کالیفرنیا از دنیا رفت.

عبادالله محمودیان استاد دانشگاه صنعتی شریف و از مسولان برگزاری المپیاد ریاضی در گفتگویی پیرامون مریم میرزاخانی که در سالنامه شرق 1393 منتشر شده گفته : در سال 1372 از دکتر حدادعادل درخواست کردم اجازه دهند ایشان (مریم میرزاخانی) در المپیاد شرکت کنند چون آن زمان فقط سال سومی‌ها امکان شرکت در المپیاد را داشتند و ایشان سال دوم بودند. در نهایت هم انتخاب شدند و سال بعد شرکت کردند و خانم میرزاخانی طی دو بار شرکت در المپیاد جهانی هر دوبار طلا گرفت.

مریم میرزاخانی اولین دختری بود که به تیم المپیاد ریاضی ایران راه یافت و همچنین اولین دختری بود که در المپیاد ریاضی ایران طلا گرفت. وی اولین کسی بود که دو سال مدال طلا گرفت و اولین فردی بود که در آزمون المپیاد ریاضی نمره کامل گرفت. میرزاخانی دورهٔ لیسانس و فوق لیسانس ریاضی در دانشگاه صنعتی شریف طی کرد. وی در سال 2004 با اخذ مدرک دکترای دانشگاه هاروارد به سرپرستی کورتیس مک‌مولن، از برندگان جایزه فیلدز، در دانشگاه‌های پرینستون و استنفورد به تدریس مشغول شد. یک سال بعد در سال 2005 نشریه پاپیولار ساینس آمریکا او را به عنوان یکی از 10 ذهنِ جوان جهان برگزید و تجلیل کرد. میرزاخانی مدتی در پرینستون درس می‌داد ولی بعد به استنفورد رفت و کار تدریس و پژوهش را در آن‌جا پی گرفت. او در شهریور 1387 ( اول سپتامبر 2008 ) و در 31 سالگی به درجه استادی و این دانشگاه رسید.

او به خاطر تحقیقات نوین و دستاوردهای فراوانش در سال 1393 موفق به دریافت جایزه فیلدز شد. این جایزه معتبرترین نشان علمی در ریاضیات است که هر چهار سال یک بار به برترین دانشمندان علم ریاضی زیر 40 سال اعطا خواهد شد.

ایشان اولین بانویی بود که در سطح دنیا توانست جایزه ی فیلدز را به دست آورد. پس از دریافت این جایزه ی ارزشمند، دکتر حسن روحانی رئیس جمهور و دکتر فرجی دانا وزیر وقت علوم ایران، به مریم میرزاخانی کسب این موفقیت بزرگ را تبریک گفتند.

مریم میرزاخانی هیچ گاه دوست نداشت زیر ذره بین رسانه ها و نشریات قرار بگیرد به همین دلیل تاکنون مصاحبه های اندکی از ایشان منتشر شده است.

افتخارات و جوایز مریم میرزاخانی

دریافت مدال طلا المپیاد جهانی ریاضی سال 1994 در هنگ کنگ

کسب مدال طلا با نمره ی کامل در المپیاد جهانی ریاضی سال 1995 در کانادا

همکاری با پژوهشگاه دانش های بنیادی تهران از سال های 1995 تا 1999

کسب جایزه ی افتخاری دانشگاه هاروارد در سال 2003

کسب جایزه ی برترین فارغ التحصیلان دانشگاه هاروارد در سال 2003

دریافت جایزه ی پژوهشگر برتر موسسه ی Clay Mathematics Institude در سال 2004

دریافت جایزه ی ای ام اس بلومنتال در سال 2009

دعوت شدن به کنگره ی بین المللی ریاضیدانان در سال 2010 و سخنرانی درباره ی توپولوژی و سیستم های دینامیکی و ODE

کسب جایزه ی AMS Ruth Lyttle Satter Prize که توسط انجمن ریاضی آمریکا هر دو سال یک بار به برترین تحقیقات ریاضی داده می شود

کسب جایزه ی تحقیقاتی کلی در سال 2014

سخنرانی در انجمن بین المللی ریاضیدانان در سال 2014

دریافت مدال فیلدز در سال 2014 در سئول

برگزیده شدن به عنوان معاون خارجی فرهنگستان علوم فرانسه در سال 2015

برگزیده شدن و عضویت در انجمن فلسفه ی آمریکا در سال 2016

عضویت در آکادمی ملی علوم آمریکا در سال 2016

عضویت در فرهنگستان علوم و هنر آمریکا در سال 2017